BERLIN - Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma, 9. novembar obeležava se u znak sećanja na Kristalnu noć u nacističkoj Nemačkoj 9. na 10. novembar 1938. godine kada se dogodio strahovit pogrom nad tamošnjim jevrejskim stanovništvom.

U "Kristalnoj noći" ili, kako se još naziva - Noći pogroma - nemački nacisti su razorili, uništili i opljačkali bezbrojne jevrejske radnje, preduzeća i institucije. Između ostalog zapaljeno je više od 1000 sinagoga, potpuno je razoreno više od 7.000 jevrejskih preduzeća, kao i brojni jevrejski domovi, bolnice, škole i druge institucije.

Tokom neobuzdanog nasilja koje je uživalo široku podršku svih segmenata nacističkih vlasti, ali i običnih građana, ubijena je najamanje 91 osoba jevrejskog porekla, a oko 30.000 je odvedeno u koncentracione logore.

Centralni deo pogrom se događao tokom noći 9. na 10. novembar 1938. ali je u stvari on trajao više dana, počev od 7. i zaključno sa 13. novembrom 1938. godine.

Povod za pogrom nad Jevrejima bilo je ubistvo sekretara nemačke ambasade u Parizu Ernsta fon Rata, kog je ubio Heršel Grinspan, čiju porodicu su deportovale nemačke nacističke vlasti, zajedno sa još 15.000 poljskih Jevreja.

Kristalna noć ili Noć pogroma bila je neka vrsta uvoda u potpunu tragediju jevrejskog naroda pod nacizmom tokom Drugog svetskog rata, kada je tokom takozvanog ""konačnog rešenja"" odnosno holokausta ubijeno oko šest miliona Jevreja.

Procenjuje se da je u Nemačkoj do 1933. godine živelo više od 530.000 Jevreja i bila je to najveća jevrejska zajednica u tadašnjoj Evropi.

Foto AP, file